Savaş sarmalında Hamas

AKRAM BELKAÏD

“Orta Doğu bugün, 20 yıldır hiç olmadığı kadar sakin.” The Atlantic’in (1) 29 Eylül’deki yıllık konferansında konuşan ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jack Sullivan, İsrail ile bazı Arap ülkeleri arasındaki ilişkilerin normalleşmesini, bölgedeki sükunetin bir işareti olarak değerlendirmişti. “Daha sakin” öyle mi? Halbuki aynı hafta atalarının topraklarına dönme hakkını talep etmek için Gazze sınırına gelen Filistinliler ile İsrail güvenlik güçleri ile arasında çatışmalar yaşandı. Bu çatışma, 2018 ve 2019’da, 200 göstericinin İsrailli keskin nişancılar tarafından öldürüldüğü “geri dönüş yürüyüşleri”ni hatırlattı. “Çok daha sakin” öyle mi? 26 Eylül’de Orta Doğu Barış Süreci Özel Koordinatörü Tor Wennesland, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne, Batı Şeria ve Doğu Kudüs’teki yerleşim faaliyetlerinin uluslararası hukuka aykırı bir şekilde devam ettiğini aktardı. Ağustosun sonunda İsrailli pek çok insan hakları örgütü, işgal altındaki topraklarda devam eden şiddet olaylarına dair bir rapor hazırladı: 1 Ocak ile ağustos ayı sonu arasında 220 Filistinli ya İsrail ordusu ya da yerleşimciler tarafından öldürüldü. (2) Bu olayların hiçbiri Sullivan’ı tedirgin etmemiş gibi. Ne de olsa Arap dünyasında sıkça dillendirilen bir nükte haline geldiği üzere, Orta Doğu’daki tablo, ancak Filistinliler dışındakiler de zarar görmeye başladığında endişe verici olarak kabul ediliyor.

Bir hafta sonraysa tablo 180 derece değişti. Hamas ve askeri kanadı İzzeddin El Kassam Tugayları himayesindeki Filistinli silahlı örgütlerin 7 Ekim’de İsrail’e yaptığı sürpriz “Aksa Tufanı” saldırısı, bölgeyi büyük bir belirsizliğin içine soktu. İsrailli kurbanların sayısının fazlalığı (yüzlercesi sivil bin 400 ölü), büyük bölümü bölgenin bu hale gelmesinden Başbakan Binyamin Netanyahu hükümetini sorumlu tutan halkın yaşadığı travma ve 23 Ekim itibarıyla 4 bin 500 sivilin ölümüne ve binlercesinin yaralanmasına neden olan ağır hava bombardımanlarının yapıldığı “Demir Kılıçlar” operasyonunu başlatan Tel Aviv’in radikal tepkisi eskiye dönüşü imkânsız hale getirdi.