YELİZ BOZKURT
Yaşadığımız dünyayı sorgulayanlara fazlasıyla hayranlık duyuyorum. Hayat sadece sabah uyanmak, işe gitmek, akşam evde yenilen bir yemek sonrası biraz televizyon izleyip ertesi güne hazırlanmak olmamalı. Sizce de içinde merak ve heyecan barındırmayan bir hayat çok tatsız değil mi? Merak ettikçe daha da çok şey öğreniyoruz ve öğrendikçe de daha çok merak ediyoruz. Tutkuyla bağlı olmalıyız hayata, işimize ve tabi ki sevdiklerimize.
Geçen ay işine tutku ile bağlı bir ekiple İzmir’in Torbalı ilçesindeki Metropolis (İonia) Antik Kenti’ni ziyaret ettim. Başından sonuna her anı benim için heyecan verici olan Metropolis gezisinde, devam eden kazı çalışmalarını ve ortaya çıkan eserleri görme şansını yakaladım. Sabancı Vakfı Genel Müdürü Nevgül Bilsel Safkan ve Metropolis antik kenti kazı başkanı Prof. Dr. Serdar Aybek ile keşfettiğimiz geçmişi beş bin yıl öncesine dayanan bu önemli kültür mirasının, kesinlikle “Unesco Dünya Mirası Listesi’nde” yer alması gerek.
15 bin nüfuslu kent demokrasinin en güçlü olduğu yerlerden biriydi
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izin ve katkıları ile 1994 yılında Sabancı Topluluğu ile başlayan kazı çalışmaları, 2003 yılından itibaren Sabancı Vakfı önderliğinde devam ediyor. Geniş bir araziye yayılan kazı çalışmaları sonrası ortaya çıkan eserler görsel bir şölen sunuyor. Helenistik Dönem tiyatro mimarisinin günümüze ulaşan önemli örneklerinden biri olan amfi tiyatro ve Roma döneminde, M.S. 2. yüzyıl dolaylarında yapımı tamamlanan ve özenli süslemeleri ile zengin işçiliğe sahip mozaikli salon favori mekanlarım arasındaydı. Geçmiş zamanlarda tiyatronun Metropolis’i dünyaya tanıttığından bahseden Aybek, 15 bin nüfusa sahip bu modern yerin demokrasinin en güçlü olduğu kentlerden biri olduğunun da altını çizdi.
30 yıllık çalışma bir kitapta
Metropolis kazıları boyunca akropolis, tiyatro, agora, hamam kompleksleri, Araplıtepe Kilisesi gibi birçok değerli yapının yanı sıra 11 binden fazla tarihi eser gün yüzüne çıkarıldı. Bu çalışmaların 30 yılını geride bırakmasının anısına hazırlanan “Metropolis; Kent, Yaşam, İnsan” adlı kitap Cumhuriyetin 100. yılında yayımlandı. Kitap, kentte yapılan çalışmaların sonuçlarını, burada yaşayan farklı medeniyetlerin izlerinden yola çıkarak okuyuculara basit bir dil ve anlatımla sunuyor. 5 yıllık bir çalışmanın ürünü olan bu kitap, 444 sayfadan ve 30 farklı bölümden oluşuyor. Kitapta, konusunda uzman 22 yerli ve yabancı araştırmacının da katkısı bulunuyor.
‘Her sayfada bir keşfin izi var’
Sabancı Vakfı Genel Müdürü Nevgül Bilsel Safkan, yürüttükleri çalışmalara ilişkin şunları söyledi: “Metropolis Antik Kenti kazılarına Sabancı Vakfı olarak 20 yıldır destek veriyoruz. Metropolis’te yapılan kazı çalışmaları, Geç Neolitik Çağ’dan başlayarak Klasik, Helenistik, Roma ve Bizans dönemlerine, Türk Beylikleri ve Osmanlı’ya kadar geniş bir mirasın en nadide eserlerini kültür ve tarih hazinemize kazandırdı. Bu çalışmalar kapsamında da Cumhuriyetimizin 100. yılında, Metropolis Antik Kenti’nin anısına, tarihe unutulmayacak bir iz bırakmak istedik ve ‘Metropolis; Kent, Yaşam, İnsan’ adlı kitabı yayınladık. Bu eserde, Anadolu coğrafyasındaki farklı medeniyetlerin zenginliklerine ve insanlığın derin izlerine rastlarken; okuyucuların kitabın her sayfasında, gün yüzüne çıkan yeni bir keşfin izini sürmelerini hedefledik.