Adaletin matematiği

RAPHAËL KEMPF

Profesör Richard Berk yaklaşık on dakika süren tartışmanın ardından öfkeyle bağırarak, “Benim algoritmam jüri üyelerinin çoğundan daha adil ve daha kesin sonuçlar veriyor” dedi ve zaten iki kere tekrarladığı bu cümlenin not edilmesini istedi. Birçok kişinin kendisini “Doktor Berk” olarak isimlendirdiği, Pennyslyvania Üniversitesi’nin seçkin kriminoloji ve istatistik profesörü, neredeyse yirmi yılını yargıçların ve denetimli serbestlik görevlilerinin karar vermelerine yardımcı olacak matematiksel formüller geliştirmeye adadı. “Basitçe açıklamam gerekirse tasarladığım algoritma, hangi insanların büyük suçlar işleyebileceğini, hangilerinin ise işlemeyeceğini tahmin ediyor” açıklamasını yapan Berk, “Bu sonuçlar, örneğin hüküm giymiş bir kimsenin denetimli serbestlik hizmetleri tarafından ne şekilde takip edilmesi gerektiğini belirlemek için elimizdeki diğer verilerle birlikte kullanılıyor” diye devam ediyor.

Yaklaşık 300 bin davayı incelediğini belirten Richard Berk, algoritmasını oluşturmak için farklı biyografik verileri (yaş, cinsiyet, sabıka kaydı…) birleştirdiğini ve bireylerin denetimli serbestlik hizmetleri tarafından takip edildikleri sıradaki davranışlarını gözlemlediğini anlatıyor. Algoritmasının bir bireyin muhtemel davranışlarını, örneğin duruşmalara katılıp katılmayacağını ya da tekrar suç işleyip işlemeyeceğini tahmin edebildiğini iddia ediyor. Bu alanda öncü olan Philadelphia Bölge Mahkemesi Denetimli Serbestlik Servisi, şartlı olarak serbest bırakılan suçluların denetimli serbestlik süreçlerini daha iyi ayarlamak ve tehlike düzeylerini ölçmek için Berk’in formülünden yararlanıyor. Peki on yıldan uzun süredir kullanılan bu yöntemle hangi sonuçlar alındı? İlgili servis, Richard Berk’in referansıyla başvurmamıza karşın görüşme talebimizi reddetti ve algoritmayı çalışırken görme şansımız olmadı. Özellikle Pennsylvania ve Philadelphia’da bir dizi “risk değerlendirme aracı” tasarlamak için kullanılan Berk’in araştırmalarından sadece denetimli serbestlik konsunda değil ceza miktarlarının belirlenmesi konusunda da faydalanılıyor. Bu nedenle alınan sonuçların da olumlu olduğu değerlendirilebilir.