Ortak savunma: Hayaller ve gerçekler

ANNE – CÉCILE ROBERT

ÇEVİRİ: GÜL İLBAY

Ortak savunmaya ilişkin tartışmalar, özellikle jeopolitik tehditlere ortak yanıt verilmesine dayalı birleşik Avrupa fantezisi başta olmak üzere pek çok hayali beraberinde getiriyor. Ancak Avrupa Birliği (AB) bu konuda başrolü oynamıyor. İngiltere’nin 2020 yılında Avrupa Birliği’nden ayrılmasının ardından, ABD ve Rusya arasındaki yakınlaşmayı takip eden ilk büyük zirve 2 Mart’ta Londra’da yapıldı. AB üyesi 27 devletten 11’inin yanı sıra, AB üyesi olmayan üç ülke daha Lancaster House toplantısına katıldı: Norveç, Kanada ve 40 yıldan beri Avrupa Birliği’nin kapısında bekletilen NATO üyesi Türkiye… Olası bir barış planına ilişkin 11 Mart günü Paris’te düzenlenen tartışmalara ise Eski Kıta ve Kanada’dan 37 genelkurmay başkanının yanı sıra arabuluculuk görevi üstlenmek isteyen Avustralya da katıldı.

Avrupa Birliği ancak büyük paralar söz konusu olduğunda birlik özelliğini yeniden hatırlıyor: AB Komisyonu tarafından 10 Mart’ta açıklanan 800 milyar Avro’luk plan, 27 üye devletin ulusal sanayilerini desteklemeyi amaçlıyor. Birlik üyeleri için belirlenen meşhur, gayrisafi yurt içi hasılaya oranla yüzde 3’lük kamu açığı sınırı bile silah tüccarları lehine ortadan kaldırılabilir. Amerikan teknolojilerine olan bağımlılığın azaltılması yönündeki hedefe – ki bu çok yerinde bir karar – ulaşılması daha da zor görünüyor; zira, bu alandaki iş birliği birkaç başarıya karşın sadece Paris ve Berlin arasında bile yankı uyandıran başarısızlıklarla dolu. Söz konusu mali kaynak, 2003’te Avrupa Savunma Ajansı’nın (EDA) kurulmasıyla başlatılan bir çabanın devamı niteliğinde. Bu süreç, 2017’de Kalıcı Yapılandırılmış İşbirliği (PESCO), 2021’de Avrupa Savunma Fonu (EDF) ve 2022’de – o zamandan beri ismiyle çelişen – Avrupa Barış Fonu’nun (EPF) genişletilmesiyle sürdürüldü. EPF’nin kapsamı, Ukrayna’nın savaş çabalarına destek sağlamak amacıyla savaş halindeki ülkelere ölümcül silah ihracatını içerecek şekilde genişletildi.