HAZAL OCAK / ELMAS YAYLA
Cumhuriyet’in 100. yılı kadınların eşitlik mücadelesinin de 100. yılı. Kadınlar bu uzun yolculukta kimi zaman büyük zaferler yaşadılar, kimi zaman engellerle karşılaştılar. Haklarımıza sahip çıkma irademiz arttıkça, zorluklar da baskılar da arttı. Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesi, karma eğitimin tartışma konusu olması, her gün gelen kadın cinayeti haberleri umutlarımızı kırdı. Siyasette kadın hakları pazarlık konusu olunca çok öfkelendik… Ama Cumhuriyet’imiz var, korkmuyoruz, vazgeçmeyeceğiz…
NAZAN MOROĞLU
Hukukçu, İstanbul Kadın Kuruluşları Birliği Başkanı
Cumhuriyetimizin 100. yılına girerken ulusal egemenliğin, laik bilimsel eğitimin, kadın erkek eşitliğinin, Atatürk ilke ve devrimlerinin göz ardı edilmesinden kaygılıyız. Ancak, Cumhuriyetimizin ikinci yüzyılında Mustafa Kemal Atatürk’ün gösterdiği çağdaş uygarlık hedefine ulaşana kadar mücadelemizi sürdürmekte kararlıyız. Cumhuriyet Bayramımız kutlu olsun.
ASİYE YILDIRIM
İETT şoförü
Asya ve Avrupa kıtasını birbirine bağlayan dünyanın en güzel şehirlerinden olan İstanbul’da bir kadın şoför olarak görev yapıyorum. Üç imparatorluğa başkentlik yapmış olan ve bugün cumhuriyetin 100. yaşını kutlayan İstanbul’da bu görevi yapmak çok güzel bir duygu. Kadınlara, cumhuriyet ile seçme ve seçilme hakkı ve hayatın her alanında benim gibi eşit olarak yer alabilme hakkını sağlayan başta Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü, Cumhuriyetin elde edilmesinde emeği geçen herkesi şükranla yad ediyorum. Nice 100 yıllara.
SULTAN ULUTAŞ ALOPE
Oyuncu ve yazar
Cumhuriyet, toplumun tüm farklı kesimlerinin adaletli bir biçimde temsil edilme hakkı bulduğu ve bir arada, birbirlerinin temel haklarına ve farklılıklarına saygı duyarak yaşamasını mümkün kılan bir sistem.
SEMRA AYDIN
Acıbadem Mahallesi Muhtarı
Kadının adının dahi olmadığı bir toplumdan, hayatın her alanında; eğitimde, sağlıkta, çalışma hayatında, üretimde eşitlikte, aile içi dengelerde, özetle sosyal ve siyasi arenada, özgür ve eşit bir şekilde adının var olması savaşı veren kadınların görünür kılınması, Atatürk’ün kurduğu Cumhuriyet sayesinde gün yüzüne çıkmıştır. Bu bağlamda kadınlar, Cumhuriyet Türkiyesi’ni modernize edip, geliştirme misyonu edinmişlerdir. Cumhuriyetin kuruluşundan itibaren ilkleri yaratan (ilk kadın muhtar, ilk kadın pilot, ilk kadın belediye başkanı, ilk orkestra şefi, ilk kadın akademisyen, ilk kadın vali, ilk kadın opera sanatçısı vb.) Cumhuriyet kazanımları sayesinde farklı alanlarda temsiliyet üstlenen, Cumhuriyetimizin ışıklı yolunda kilometre taşları olan aydın kadınlarımıza selam olsun. Cumhuriyetimizin 100 .yılı kutlu olsun!
ESİN KÖYMEN
TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi Başkanı
Kadının özgürleşmesi ve eğitim, iş gücü ve siyasete, yani kamusal yaşama dahil olması Cumhuriyet’in en önemli kazanımlarındandır. Tüm bu kazanımların alt yapısı da laiklik ilkesiyle kuvvetlendirilmiştir. Tüm bu haklara erişimin kentli kadınlar açısından daha kolay olduğunu da söylemek gerekiyor. Tüm bu haklara rağmen, kadın kimliğinin geri planda bırakıldığının, kadının müşfik eş ve anne imajının itinayla korunmaya çalışıldığının da altını çizmek gerekiyor.
BUKET UZUNER
Yazar
Cumhuriyeti 100. Yılını Anlamak
Türkiye Cumhuriyeti’nin temel direği ‘KADIN MESELESİ’ üstüne dikilmiştir. İslamiyetten önce tabiat merkezli Şaman inancına sahip olan Türkler, adına vatan anlamında ‘yurt’ dedikleri geniş çadırlarının temel direğini aynı zamanda göklerin direği anlamına Kutup Yıldızı’na verdikleri adla anarlar: “Demir-Kazık” veya “Altun- Kazık”.
Kadınların erkekler kadar değeri olduğu Şaman Kültürü’nün izleri Cumhuriyet’in kurucusu Atatürk ve arkadaşları tarafından takip edilerek Cumhuriyet’in temel direği, kadınların temsil ettiği bereket, bağımsızlık ve barış üstüne dikilmiştir bence.
Bu nedenle kadınların tüm dünyada ancak 20. yüzyıl başında insan ve vatandaş kabul edildiği dönemde, genç Türkiye Cumhuriyeti insanlık tarihinin utançlarından biri olan kadının eğitim, iş, seçme ve seçilme, kendi eşini seçebilme, miras hakları konusunda çok büyük bir devrim yapmış, bu konuda öncü olmuştur.
Türkiye Cumhuriyeti, Atatürk gibi bir vizyonerin önderliğinde ve halkın desteğiyle Birinci Dünya Savaşı’nda alanı küçülen ‘yurt’una geleneksel ‘Kutup Yıldızı’ temel direğini kadınlar yönüne dikmiştir. Cumhuriyetimizin en büyük başarısı budur, kadının insan sayıldığı yerde tüm manzara olumlu olarak değişir. Pilottan kalp cerrahına, arkeologdan nükleer fizikçiye kuşaklar boyu Türkiye’de kadınların her meslekte başarılı olması bir Cumhuriyet kazanımıdır.
Yaşasın Cumhuriyet!
AYŞE YÜKSEL
ÇYDD Genel Başkanı
Cumhuriyet demek kadınların birey olması demek. Atatürk devrimleri sayesinde, cumhuriyet devrimleri sayesinde ben bir kadın olarak eşit kılındım. Kul olmaktan birey olmaya geçtim, okuyabildim, meslek sahibi oldum, kendi kararlarımı kendim verebiliyorum. Özetle cumhuriyet biz kadınları kulluktan kurtarıp birey yaptı.
CANAN KAFTANCIOĞLU
Eski CHP İstanbul İl Başkanı
Cumhuriyet benim için Anadolu’da o günün koşullarında yokluk, yoksulluk içine doğmuş bir kız çocuğunun varoluş hikayesi. Eşit haklar ve eşit fırsatlara ulaşılabileceğine dair inanç kaynağı. Atatürk’ün kurduğu ve gençlere emanet bıraktığı Cumhuriyet ikinci yüzyılında demokrasi mücadelesinin motivasyon kaynağı. Siyasal İslam tarafından bu derece saldırılmasına rağmen köklerini Kuvayı Milliye’den almış, sağlam temelleri olan; bu temeller üzerinde demokrasiyle taçlandırılması gereken olmazsa olmazımız.
PROF. ESİN DAVUTOĞLU ŞENOL
Hekim – öğretim üyesi
Cumhuriyet öncelikle bir kadın olarak, bir akademisyen ve hekim olarak benim için yalnızca halkın egemenliği, halkın özgürlüğü, halkın bağımsızlığı değil bireyin, hekimin, akademisyenin ve kadının özgürlüğü ve bağımsızlığı demek, bu bakımdan benim için çok büyük şeyler ifade ediyor.
ŞAHİKA ERCÜMEN
Serbest dalış dünya rekortmeni
Barış ve sevginin hâkim olduğu bir 100 yıl hayal ediyorum. Kırdığım dünya rekoru Cumhuriyetimize armağan olsun.
CANAN GÜLLÜ
Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu Başkanı
Cumhuriyet kazanımlarının değerini hücremizde hissedecek kadar bir zaman dilimini geride bırakıyoruz. O kazanımlarda kadınların emeği var. Bugün kadınlar olarak 100 yılın değerini, anlamını bilerek laik, çağdaş ve eşit bir hukuk devletinin mirasçıları olarak dimdik ayaktayız. Ve ona sahip çıkıp ikinci yüzyıla taşıma adına Mustafa Kemal Atatürk’e sözümüz var. Mücadeleden vazgeçmiyor ve ‘Cumhuriyet ilelebet yaşayacak’ diyoruz. SİBEL ÇAKIR HARK Derneği Kurucu Başkanı Cumhuriyet! Kadınlık gururumu, haklarımı sonuna kadar yaşayabilmek ve kızımı kimsenin dayatmaları ile değil özgür düşüncelerle büyütmek demek benim için.
MUAZZEZ İLMİYE ÇIĞ
Sümerolog
Cumhuriyet, Anadolu insanına insan gibi yaşamayı öğretti önce. Bunu kadınlara hak ettikleri onurlu bir kimlik vererek başardı. Bunun değerini bilen Türk kadını da büyük başarılara imza atarak cumhuriyete borcunu ödemeye çalıştı. Bir toplumun geleceğinde kadının rolü çok önemlidir! Geleceğin toplumunu kadınların doğurup yetiştirdiği çocukların kurduğu unutulmamalıdır!
ESRA BEZİRCİOĞLU
Türkiye Kadın Girişimciler Derneği (KAGİDER) Başkanı
Ulu önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün kurduğu cumhuriyet sayesinde biz kadınlar bugün erkeklerle eşit haklara sahip olarak özgürce yaşayabiliyor, eğitim görüyor, çalışıyor, kendi işimizi kurabiliyoruz. Biz, Cumhuriyetimizin ikinci yüzyılında kadın ve erkeğin hayatın her alanında eşit temsil edildiği, eşit fırsatlara sahip olduğu, bir Türkiye hayal ediyoruz. KAGİDER olarak cumhuriyetimizin ikinci yüzyılında daha güçlü bir Türkiye için; ekonomide, sosyal yaşamda ve siyasette kadınlarla erkekleri “Artık eşitleyelim!” diyoruz.
HAVVA AYDANUR ERTUĞRUL
Ülkem Okuyor Derneği Başkanı
Nasıl bir 100 yıl? 100 yıl önce başlarken hayal edilen noktanın çok çok gerisinde ama yine de umutlu. Özellikle kadınlara verilen hakların yavaş yavaş cehalet denen canavarla elden gittiğini seyrettiğimiz zamanlar yaşıyoruz. Bu cehalete karşı azınlık olsak da cumhuriyet kadınları olarak emek veriyoruz. Okuyan bir cumhuriyet hayalim var. Hayalim için yoruluyorum.
AYTEN YAVUZ
Sendikalı olduğu için işsiz kalan Agrobay işçisi
Ulu Önder Atatürk’e buradan teşekkür etmek lazım, kadına seçme ve seçilme hakkı verdiği için minnettarız ona. Cumhuriyetin 100. yılını maalesef kutlayamıyoruz, keşke kutlayabilseydik. Ama kadınlar var oldukça cumhuriyet her zaman ayakta durur. Zamanında cumhuriyet kurulduğunda kadınların çok büyük desteği olmuş, o kadınlara da çok teşekkür etmemiz lazım. Kadınlar olarak her zaman güçlü olmamız lazım, inanın el ele verirsek çok güçlüyüz, hem de çok…
DENİZ ÇAKIR
Oyuncu
Kadınların öldürülmediği, çocukların çalıştırılmadığı, hayvanların işkence görmediği, onurlu ve iyi insanların kaygısız sabahlara uyandığı… Sazı, sözü, şarkısı sokaklara taşan bir cumhuriyet benim 100. yıldan temennim. Daima umut ve inançla…
FİLİZ SARAÇ
İstanbul Barosu Başkanı
Cumhuriyet; ülkemizin ve hepimizin geleceğidir. Özgür yurttaş olmak; bağımsız, demokratik, laik bir ülkede yaşamaktır. Cumhuriyet aynı zamanda bir kadın devrimidir. Kadınların ve tüm yurttaşların her alanda eşit olmasıdır. Bugün İstanbul Barosu’nun ilk kadın başkanı olarak görev yapabiliyorsam bunun büyük önderimiz Mustafa Kemal Atatürk’ün kurduğu bağımsız ve laik cumhuriyet sayesinde olduğunu biliyorum. İçinden geçtiğimiz süreçte, cumhuriyetimizin kazanımları geriye götürülmek istense de yaşamın her alanında gericilik etkisini arttırsa da cumhuriyetimizi kuranlara sözümüz var. Bize bıraktıkları ilkeler ve değerler mücadelemizde yol gösteriyor.
Atatürk, Türk kadınına her zaman güvenmiş ve kadının toplumdaki rolünü önemsemiştir. Türkiye’nin ilk kadın avukatı Süreyya Ağaoğlu gibi rol model kadınların yetişmesini desteklemiştir. Yargı sisteminde hak mücadelesini öncelikle avukatlar vermektedir. Avukatlar, cumhuriyetimizin kazanımlarının korunmasının, hak ve özgürlüklerin savunulmasının, laik ve demokratik hukuk devletinin güvencesidir. Hukukçu kimliğine sahip bir cumhuriyet kadını olarak, ülkemiz, mesleğimiz ve toplum için yaptığım her çalışmada; Atatürk’e ve cumhuriyete borcumu ödüyorum.
PROF. LALE AKARUN
Boğaziçi Üniversitesi öğretim üyesi
Cumhuriyeti kuran nesil, benim dedelerimin nesli. Onlardan cumhuriyetten önce çökmüş bir ülkenin nasıl ayağa kaldırıldığını, cumhuriyetin ne gibi mücadelelerle kurulduğunu dinledim. Onun için cumhuriyetle gurur duyuyorum. Eğitimde, sağlıkta, altyapıda geldiğimiz yer ile gurur duyuyorum. Ancak cumhuriyetin en büyük başarısı, kadınların elde ettiği ilerlemeler… Bugün üniversite öğrencilerinin yarıdan çoğu kadın. Çalışma hayatında, kadınlar tüm engellere rağmen önemli başarılar kazandılar. Bununla gurur duyuyorum.
DOÇ. PELİN PINAR GİRİTLİOĞLU
Şehir ve bölge plancısı
Cumhuriyet, benim için her şeyden önce, güçlendirilmiş toplum, özgürleşmiş ve gücünü eğitiminden alan kadın demek. Cumhuriyet sorgusuz sualsiz, inandıkların ve savaştıkların uğruna gösterdiğin cesaret, inanç, kararlılık ve azim demek. Ulu Önderin açtığı yolda, daha güzel ve aydınlık günler için, ileri ve daha ileri yılmadan yürümek demek. Kendi meslek alanımdan baktığımda, cumhuriyet, kentlerin modernleşmesi, kamusallaşması, adalete, eşitliğe, demokrasiye, özgürlüğe hizmet etmesi demek. Bu hedefi sağlamak için, başta kadın plancılar, mimar ve mühendisler olmak üzere tüm meslektaşlarımızla, ilkelerimizi bayrak yaparak, canla başla çalışmak, cumhuriyete olan borcumuz. 100. Yılımız kutlu olsun!
MERİÇ DEMİR KAHRAMAN
Şehir plancısı
Kadınların coğrafyamızdaki eşitlik ve hak mücadelesi 100 yaşına yaklaşan Cumhuriyetimizin ilanından öncelere dayanıyor. Ancak kadınların çok önemli roller aldığı bir ulusal kurtuluş savaşı sayesinde kurulan Türkiye Cumhuriyeti, bu mücadeleyi önemli bir kazanıma dönüştürdü ve kadınların başlıca siyasi ve medeni haklarını çağdaşı pek çok ülkeden önce tanıdı. 2023 Türkiye’sinde ise ben de hemen her kadın yurttaş gibi biraz buruğum. Kadınların hayatını günden güne zorlaştıran, hak ihlallerine neden olan genel duruma ek olarak, hayatını insanların sağlıklı, güvenli ve güzel kentlerde yaşamasına adamış olan eşim ve meslektaşım Dr. Tayfun Kahraman’ın anayasal görevini yaparak Gezi Parkı’nı koruduğu için, bir hukuksuzluklar silsilesi sonucunda “hükümeti cebir ve şiddet ile devirme” iddiasıyla 18 yıla mahkûm edilmiş olması gibi büyük bir haksızlıkla karşı karşıyayız. Ülkemizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün gösterdiği akıl ve bilim yolunda, çağdaş medeniyet seviyesine ulaşmak için çabalayan, yurdunu seven, topluma karşı sorumluluk duyan aydınların vicdanları kanatacak derecede akla aykırı bu iddialarla cezalandırılmasının utancı hepimize yeter. Bu hukuksuz süreç, sadece bizlerin bireysel dünyalarında yıkıma yol açmamış, Türkiye’nin demokratik bir hukuk devleti olma iddiasına, uluslararası itibar ve ilişkilerine de zarar verecek bir sonuç doğurmuştur. Tüm bu olumsuz tabloya karşın umutsuz değiliz. Biz asırlık bir çınar olan modern Cumhuriyet’in kurucusu Atatürk’ün, “Yurtta sulh, Cihanda sulh” sözü doğrultusunda, hak ve adalet yolunda inançla ülkemiz için çalışmaya devam edeceğiz.
BUKET AKDOL
Tango eğitmeni
Özgürlük, yaşam tarzını seçme hakkı, ifade hakkı, temsil hakkı…
NİL SARRAFOĞLU
Çevre aktivisti Atlas Sarrafoğlu’nun annesi
Cumhuriyet; yolumuzu aydınlatan çok sesliliğin ve eşitliğin ışığıdır.
BENGİNUR ÖZBAY
Yurtdışında yaşayan hekim
Benim için cumhuriyet, ömrünü kadın ve çocuk sağlığına adamış, özverisi ve mücadelesiyle kadın hekimlerin önünü açmış Safiye Ali’nin, biz genç hekimlere tuttuğu ışıktır.
MELİS CANGÜLER
Flamenko dansçısı ve eğitmeni
Cumhuriyet, eşitlik, özgürlük, bağımsızlık, aydın bir gelecek, kadına değer, bilime önem, çağdaşlık, sanat, ışık, sevgi ve Atatürk demek…
DİLEK KAYA İMAMOĞLU
Cumhuriyet, benim için her şeyden önce eşit bireyler olarak bir arada yaşamak, özgür ve bağımsız olmak demek. 100. yılını kutladığımız cumhuriyetimizin bize en büyük armağanının eşitlik olduğuna inanıyorum. Türkiye Cumhuriyeti, kadının sosyal hayatta yeri ve önemi olmayan bir topluma eşitliği getirdi, kadınlara birey olma bilincini aşıladı. Cumhuriyet toplumun her alanında olduğu gibi eğitimde de büyük bir atılımdı. Eğitim toplumun her kesimine yayıldı ve çağdaş bir Cumhuriyetin temeli eğitimle atıldı. Cumhuriyetin bize getirdiği kazanımlara sonsuza kadar sahip çıkacağız. Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yılı kutlu olsun.
ÖNAY ALPAGO
Eski devlet bakanı, öğretim görevlisi
Laik Cumhuriyet kadınlar için nefes borusudur. Eşitliktir, özgürlüktür ve insan haklarıdır. Kafes arkasından parlamento kürsüsüne yürüyüştür. Karanlıkta kaldığında, omzuna dokunan bir el, bir ışıktır.
YEŞİM SALKIM
Şarkıcı, oyuncu
Cumhuriyetimizin 100. yılını kutluyor olmak bana bir cumhuriyet kadını olarak gurur ve onur veriyor. Ben bir asker torunuyum, öğretmen kızıyım, büyümüş, yetişmiş asla Ata’sının yolundan şaşmamış, onun ilke ve inkılaplarını hayatına geçirmiş ve 33 yıldır mesleğini sürdüren, iki kız evladı yetiştiren bir anne, bir kadın, bir vatandaş olarak ‘Ne mutlu Türk’üm diyene, ne mutlu Cumhuriyet’le kalana, ne mutlu Atatürk’ün yolunda olana’ diyorum.
SÜREYYA ÜLKÜ GÜRER
Öğretmen, yazar
Cumhuriyet, özel gereksinimi olan kızımı eve kapatmadan büyütebilmek demek… Down sendromu olan minik kızımı kendine yetebilecek şekilde eğitebilmek demek… O dünyaya geldiğinde beşiğinin karşısına astığım Atatürk resmi ile büyütüyorum onu… Akademik olarak belki yaşıtları kadar başarılı olamayacak ama içinde hep Atatürk sevgisi olacak…
PINAR SELEK
Sosyolog
Kavramlar yüz yıl dayanır mı dayansa bile aynı tanımlamaları taşır mı emin değilim. Bugünden baktığımda cumhuriyet kavramını, devleti içeren projeleri özgürlük ütopyalarımızın gerisinde buluyorum. Hayalim, amacım özgürlüğü temelden, kısık ateşte, şiddetsiz kuran ortaklık projeleri geliştirmek. Kanla, gözyaşıyla gölgelenmeyen, her bir farklı varlığın ereksiyona geçtiği rengarenk bir orman…
TÜRKAN ŞORAY
Oyuncu
Hayatlarını hiçe sayarak bize bu günleri armağan eden Mustafa Kemal Atatürk’e ve tüm yol arkadaşlarını şükran, minnet, sevgi ve saygıyla anıyorum. Cumhuriyet, özgür ve bağımsız bir hayatın güvencesidir ve bize emanet edilen en kutsal mirastır. Ne mutlu ki bir cumhuriyet kadınıyım, ne mutlu ki Atam’ın izindeyim.
GÜLİZ ÖZTÜRK
Pegasus Hava Yolları CEO’su
Cumhuriyet, 100 yıl önce ilan edilmiş bir yönetim biçiminden çok daha fazlası. Cumhuriyet eşitliktir, özgürlüktür, bağımsızlıktır. Bugün, ülkemiz, her geçen gün gelişmeye ve büyümeye devam eden sivil havacılık sektörüyle dünyada parlayan bir yıldız konumundaysa; bunu “İstikbal göklerdedir” diyen Atamıza, O’nun bizlere bıraktığı en büyük miras olan cumhuriyete ve cumhuriyetin aydınlık değerlerine borçluyuz. Cumhuriyetimizin 100. yılında filomuza 100. uçağımız “Cumhuriyet”i katmaktan gurur duyuyoruz.
CANAN ARIN
Avukat, Mor Çatı kurucularından
Cumhuriyet bana insan, yurttaş olmayı ifade ediyor.
SİBEL GÜNEŞ
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Genel Sekreteri
Yaşama sevinci, yarına dair umut, laiklik, çağdaşlık, hukukun üstünlüğü, özgürlük, eşitlik, kadın hakları, basın ve düşünceyi ifade özgürlüğü…
ÖZLEM ZENGİN
AKP Grup Başkanvekili
Demokrasimizin varlığına, TBMM’nin, kurumlarımızın, Cumhurbaşkanımızın, kendi sistemimizin varlığına baktığımda, Türkiye’nin gerçek bir demokrasinin içerisinde olduğunu görmek huzur veren büyük bir duygu… Bugüne kadar getirdiğimiz birikimlerle, bunların güçlenerek devam ettiği bir Türkiye’nin altını çizerek devam etmek, bizim için önemli ve anlamlı. Yüz yıllık cumhuriyette de kadınların muazzam bir kazanım olduğunu görmekten fevkalade mutluyum.
MİRAY AKOVALIGİL
Avukat / komedyen
Cumhuriyet Safiye Ayla’dır, sanat müziğinin bir kadın sayesinde kulakların pasının silinmesidir. Cumhuriyet Yıldız Moran’dır, fotoğrafların bir kadın sayesinde dile gelmesidir. Cumhuriyet Sadiye Hanım’dır, belediye başkanlığı koltuğunun bir kadın sayesinde nasıl parladığını hatırlamaktır. Ben de bir Cumhuriyet kadınıyım, yıllar öncesinde ilklere imza atan bu hayran olunası kadınların verdiği ilhamla, özgüvenle ve cesaretle yola devam eden.
EDA ERDEM
A Milli Voleybol Takımı kaptanı
Cumhuriyet sayesinde bir kadın olarak güçlü bir şekilde hayatıma ve mücadeleme devam ediyorum. Tıpkı sanatta, siyasette, bilimde başarılı olan diğer kadınlarımız gibi. Bence cumhuriyet, kadınların kendini keşfetme potansiyellerinin farkına varıp, hayaller kurabilmesine ve en önemlisi bu hayalleri gerçeğe dönüştürmesine imkan sağlıyor. Cumhuriyete büyük bir borç hissediyorum. 100. yılda bize cumhuriyeti sunan, kuran Atatürk’ü ve silah arkadaşlarını sonsuz bir minnet ve şükranla anmak istiyorum.
AYŞE KULİN
Yazar
Üzgünüz. Resepsiyon bile iptal edildi, 100. yıl hak ettiği gibi kutlanmadı. Kuruluşumuzu ve var oluşumuzu cumhuriyete, Atatürk’ün kurtardığı ülkeye borçlu olduğumuzun bilincinde kalbimiz kırık. Başka ne diyeyim? Cumhuriyet asla ölmeyecek. Bu ülkede cumhuriyete güvenmeyenler, yalanla beslenmiş gençler var ama cumhuriyetin değerlerini kavramış gençler de var Allah’a şükür. Bu işler sadece bölmeye yarar bir ülkeyi, hiç hayrına değil ülkenin… Cumhuriyetçiler bu kazanımlarını kolay kolay bırakmazlar. Çünkü bu medeniyet demektir, insaniyet demektir, güncellenmiş olmak demektir. Güncellenmediğiniz zaman telef oluyorsunuz… Kutlanmıyor olması benim ve benim yaşımda olanların, özellikle cumhuriyetin kıymetini bilenlerin, değerini anlamış olanların çok ağrına gitti, üzgünüz. Ama gönlümüzde onu zaten yaşatıyor, o coşkuyu hissediyoruz. Ama bu cumhuriyetin 100. yılına yakışan bir durum olmadı
SÜHEYLA DOĞAN
Kazdağı Koruma Derneği Başkanı
Cumhuriyet kazanımları kadınlar açısından çok önemli. Özellikle de laiklik ilkesi. Kadınlar bu ilke sayesinde dinin katı kural ve yaptırımlarından kurtularak daha özgürlükçü bir toplumda yaşamaya başlamış, kendi bedeni hakkında kendi karar verme hakkına sahip olmuştur. Ayrıca seçme ve seçilme hakkının tanınması ile de karar verme mekanizmalarında yer almaya başlamıştır. Ancak laiklik ilkesi dinci iktadarın uygulamaları nedeniyle tehdit altındadır. Kadınlar olarak bu kazanımlara sahip çıkmamız gerekir.
ELİF AKKAYA
Tekin Yayınevi sahibi
Cumhuriyet, kadının devrimidir; ve 100 yıldır güvencesi, geleceğe taşıyıcısıdır.
BERRA SERTEL
Yoga Uzmanı Eğitmeni
Cumhuriyet, tavır, giyim, söz gibi kavramları cinsiyete indirgemeden kadınlara özgür ve alışılmışın dışında, geniş bir yaşam alanı sunar.
ARZU ÇERKEZOĞLU
DİSK Genel Başkanı
Nüfusun kadın yarısı için Cumhuriyet çok önemli ve öncü kazanımları ifade etmektedir. Bu kazanımların bugün tehdit altında olduğunu görüyor, haklarımızı savunmak ve geliştirmek için mücadele ediyoruz.
AYLİN NAZLIAKA
CHP Kadın Kolları Genel Başkanı
Cumhuriyet bir kadın devrimidir. Ülkemizin kurucusu ve kurtarıcısı Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Kurtuluş Savaşı döneminde, kadınların cesaretini ve mücadelesini görmüş ve bu nedenle Türk kadınının eşit yurttaşlık hakkını cumhuriyet devrimleriyle birlikte hızla teslim etmiştir. Böylece kadınların sosyal, kültürel, ekonomik ve siyasal statüsü yükselmiştir. Ancak toplumsal cinsiyet eşitliği için hâlâ katetmemiz gereken uzun bir yol var. Cumhuriyet, biz kadınların vazgeçilmezidir. Cumhuriyet’imizin 100. yılında tam eşitlik için mücadele edeceğiz! Eşit, adil, özgür, laik ve demokratik bir Türkiye inşası için geniş bir kadın ittifakı kurduk, sesimizi yükselteceğiz! Yaşasın Cumhuriyet! Yaşasın kadın dayanışması!
MELEK MIZRAK SUBAŞI
Bilecik Belediyesi Başkan Vekili
Cumhuriyet, kadınları koruyan bir dünya vaat eder; özgürlük, adalet ve eşitlik temelinde inşa edilen bir geleceği simgeler. Kadınlar için cumhuriyet, hayallerini gerçekleştirmenin, yeteneklerini sergilemenin ve toplumları dönüştürmenin gücünü taşır.
HALİME ŞAMAN
Yaşam alanı savunucusu – aktivist
Cumhurdan birkaç adama seyrelme. Ayağımız çarklara çelme telaşında, gözlerimiz gelmeyen bahar çiçeklerinde. Üstümüz başımız mor umut.
TUBA BATU
Seramik sanatçısı, öğretim üyesi
Cumhuriyet, katılım ve kapsayıcılık demek ve 100. yılında bu düşündürücü bir hal aldı. Bir arada ve biz olma fikri, en önemli kavram saygı ile birlikte olmalı. Aksi halde çoğunluğun tek elinde bir rejime dönüşebilir.
HAZAL SELÇUK
Müzisyen
Cumhuriyet, ufukları geniş, eşsiz ve engin bir deniz. Yüzmeyi öğrenmek, yüzerken birbirimizle nasıl ilişki kurduğumuz, denizin suyunu temiz tutup tutmadığımız bizim seçimlerimizle ilgili. 100. yıla şahit olabilmek ve bu engin denizi idrak edebilmek büyük mutluluk. Bu eşsiz denizden faydalanılmadığını görmekse derin bir hüzün. Cumhuriyetin özünde umut var. Bu umutla üretmek, paylaşmak, barış için çalışmak “İnsan olmak çok değerli” diye düşündürüyor.
PINAR TÜRENÇ
Basın Konseyi Başkanı
Cumhuriyet, başımızın dik olmasını sağlayan, eşitliğin, özgürlüğün, devrimlerin ışığında, insan olduğumuzu bize yaşatan muhteşem kazanımdır. Uğruna çok kan dökülen ve bize emanet edilen cumhuriyet, ilelebet yaşayacaktır. Bu böyle biline.
DOÇ. PELİN ALPKÖKİN
İBB Raylı Sistem Daire Başkanı
Atatürk’ün ortaya koyduğu vizyonun ışığında daima bilim ve teknolojinin izinde; havalimanları, metrolar, demir yolları gibi mega altyapı projelerinde kadın mühendis ve mimarların ön planda aktif görev almasıdır.
SERA KADIGİL
TİP İstanbul Milletvekili
Cumhuriyet, sömürgecilere karşı kazanılan büyük bir zafer, gericilere inat ileriye atılan koca bir adımdır.
OYA ÖZARSLAN
Uluslararası Şeffaflık Örgütü Türkiye Kurucu Başkanı
Cumhuriyet tam olarak bağımsızlığın simgesi. Hem ulusal anlamda sömürgeci sistemden bağımsızlığın hem de bir kadın olarak bireysel ve toplumsal hayatta eşit vatandaşlığa ulaşmanın, özgürlüğün simgesi.
AYLİN ASLIM
Müzisyen
Cumhuriyetin 100. yılında, cumhuriyeti kuranların inancından ve azminden çok uzakta olduğumuzu düşünüyorum. Ülkenin belki de yarısı cumhuriyetin ya anlamını bilmiyor, ya da ilgilenmiyor. Diğer yarısı ise bu durumla ne yapacağını bilemez halde. 100. yılımızı bu kadar buruk kutlamak, ‘bu cumhuriyeti kurmak için her şeyini feda etmiş atalarımızın ve emeklerinin hakkını veremedik’ dedirtiyor.
EMİNE GİZEM ÇETİNER
Şanlıurfa’da, çocuklar için Adalet Nöbeti tutuyor, terapist
Kadına ‘kadın’ demenin ayıp olduğu Urfa’da hayatım, Atatürk’ün getirdiği cumhuriyetle özgürleşti. Ben, kız çocuğu olduğu için eksik görülen bir coğrafyada cumhuriyet sayesinde kadınlar ve çocuklar için mücadele eden bir aktivistim. 45 erkek çocuğu tecavüze uğrarken çocukları koruyamayan bir milli eğitim müdürünü 70 gündür protesto ediyorum. 100. yılında cumhuriyetin korunduğu ve cumhuriyete sahip çıkabilecek bir yönetim arzu ediyorum. Kadınların öldürülmediği çocukların İSTİSMARA uğramadığı, güçlünün değil haklının yanında duran bir ütopya arzu ediyorum. Çünkü cumhuriyet, bilhassa kimsesizlerin kimsesidir…
NEPTÜN SOYER
S.S. İzmir Köy Koop. Birliği Yönetim Kurulu Başkanı
Cumhuriyetin üç temel kazanımı: Saltanatın kaldırılarak egemenliğin kayıtsız ve şartsız bir şekilde millete geçmesi. İkincisi, ekonomide tam bağımsızlık. İktisadi kuralların ve önceliklerin ülkenin öz menfaatlerine göre belirlenmesi. Son olarak, kadınların özgürleşmesi. Kadınların haklarının istisnasız bir şekilde erkeklerle eşit olması. Böylelikle, kadının toplumsal hayatta güçlü bir aktör olmasının önündeki tüm engellerin kaldırılması. EŞİTLİK.
GÜLİZAR BİÇER KARACA
CHP Denizli Milletvekili
Cumhuriyet, benim gibi Anadolu’nun yoksul aile çocuklarına başta eğitim olmak üzere her alanda sağladığı fırsat eşitliği ile avukat, milletvekili, TBMM Başkanvekili olabilmeyi sağlayan sağlayan rejimin adıdır. Cumhuriyet kadınların özgürlük bayrağıdır.
NECLA IŞIK
Akbelen direnişçisi
Cumhuriyet bir bağımsızlık ve özgürlük mücadelesi. Halkın iradesinin işgal ve baskılara karşı direnişi. İnsanların var olduğu, doğduğu, doyduğu, yaşadığı toprakları sahiplenişi. Biz kadınlar için cumhuriyet, özellikle hak demek. Birlik, beraberlik, dayanışma demek. Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşları ile onbinlerce şehidimizle birlikte toprak ve vatan mücadelesi sayesinde şanlı bayrağımız hâlâ yurdumuzda dalgalanıyor. Cumhuriyeti bize armağan eden Atama mücadele veren her bir insana sonsuz şükranlarımla.
BUSE SELVİ
Temizlik işçisi
Cumhuriyet benim için özellikle kadınların haklarını veren bir yaşam biçimi. Bugün özgür bir şekilde çalışabiliyorsam, bir kadın olarak haklarımı alabiliyorsam, bunu Cumhuriyet’e borçluyuz. Bu yıl 100. yılını coşkuyla kutlayacağımız, Cumhuriyet Bayramı en çok kadınların bayramıdır.
MELTEM HOCAOĞLU AKYOL
Avrupa şampiyonu milli karateci
Cumhuriyet ilanı biraz da şöyleydi: Efendiler, yarın eşitliği ilan edeceğiz. Aydınlığa, umuda, güçlü bir geleceğe kadınlarımızla erişeceğiz. Yaşasın Cumhuriyet. SEÇİL KENAR Diyetisyen Toplumda kadın olma, eşit hak, eğitime ulaşma ve varoluş için verdiğim mücadelemde Atatürk’ün kurduğu cumhuriyet bana yol açmıştır. Cumhuriyet özgürlük, eşitlik, demokrasi ve hak mücadelesinin en büyük koruyucusudur.
GÜLSÜM ELVAN
Berkin Elvan’ın annesi
Türkiye’de artık cumhuriyet diye bir şey bırakmadılar. Berkin, beş yıl ilkokulda, üç yıl da ortaokulda, toplam sekiz yıl Cumhuriyet Bayramı’nı kutlayabildi, ondan sonra içim hep buruk, hep üzgün. Yarım kaldık. Gerçekten o kadar acı ki artık kelimelerle tarif edemiyorum. Hep mücadele ettiğim şey çocuklar… Umarım onlar daha güzel kutlayacaklar. Tek dileğimiz, derdimiz bu. İnşallah daha güzel bayramlarımız olacak.
GÜLSÜM KAV
Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu Genel Temsilcisi
Cumhuriyet bana, başta laiklik olmak üzere kazanımlarına sahip çıkıp, tam olarak özgür ve eşit yaşamamız önündeki engelleri kaldırmamız gerektiğini ifade ediyor.
EMİNE OCAK
Cumartesi Annesi
Dersim kırımında bebektim, Şimdi 87 yaşındayım. Yönetenler değişti ama insanlığa karşı işlenmiş suçların cezasız kalması hiç değişmedi. 28 yıldır Cumartesi Annesi diyorlar bana. En yüksek mahkemeler bize haklısınız derken; adaleti sağlamak yerine cumhuriyet 100. yılına girerken kardeşlerime, çocuklarıma yapılan işkencenin çığlıklarını dinletiyorlar. Ben yanıyorum ama herkes susuyor. Artık susmayın…
SEVGİ MART
Görme engelli avukat
Cumhuriyet, güneş ışıklarının ulaşabildiği her yere gidebileceğimi ve gittiğim her yerde, istediğim gibi yaşayabileceğimi bilmektir. Cumhuriyet, kafes ardındaki bir çift göz değil, hayatın içinde insan olabilmektir. Önce insan oluşumuzun bilindiği aydınlık günlerimiz olsun.
DAMLA KUNÇ KOÇMAN
Yazar
Cumhuriyetimizin 100. yılında bin bir çeşit çalkantılara rağmen, birbirimizle yeniden bağ kurarak yalnızlık, mutsuzluk, ümitsizlik, amaçsızlık, çaresizlik ve anlamsızlık hisleri ile baş edebileceğimiz düşüncesindeyim. Hayalim, insanlığın eşsiz doğası ile birbirimize yardım ederken kendi değişimimize de katkıda bulunmak. Birliktelik ve aidiyet hissi ile 100. yıl.
AYŞEGÜL KULAKOĞLU
Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Tarih Bölümü öğrencisi
Gençlerin en temel hak olan barınma ve beslenme konusunda bile çaresiz kaldıkları, tarikat ve cemaatlerin kapanına mahkûm edilmeye çalışıldıkları, yemekhaneye yetecek parası olmadığı için intihar ettikleri, öğrenci olamayacak kadar işçi ve hayallerini usulca bir rafa kaldıracak kadar umutsuz oldukları bir 100. yıldayız. Haklarımız için mücadeleye devam edeceğiz.
ECE GÜNER
İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı
Cumhuriyet, birçok konuda muazzam bir vizyondur. Büyük Önderimiz, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün dehası sayesinde, cumhuriyetimizin tüm kurucu ilkeleri doğru belirlenmiştir. Ancak ben ve milyonlarca Türk kadını için, cumhuriyet öncelikle bizim “var olmamıza” imkân vermiştir. Cumhuriyetimizin en önemli kurucu değerlerinden biri; kadın – erkek eşitliğidir. Atatürk her alanda kadın “rol modelleri” ile Tür kadınına öz güven aşıladı. Bu öz güveni halen içimizde taşıyoruz ve bu sebeple – bugün bazıları tehlike altında olan – kazanılmış haklarımıza daima cesaretle sahip çıkacağız. Cumhuriyete ve Atatürk’e olan sorumluluğumuz; tüm kazanılmış haklarımızı, kız çocuklarımız için cumhuriyetimizin yeni yüzyılında korumak ve hatta daha ileri taşımaktır.
PROF. ŞEBNEM KORUR FİNCANCI
Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi Başkanı
Nasıl bir cumhuriyet sorunuz, bugün geldiği yerin tam tersi diye yanıtlanabilir kısaca ama yüz yıllık yolda da hayli sorun olduğu için, geçmişe dönme gibi algılansın istemem. Kısaca aktarmaya çalışayım: Özgür ve demokratik bir cumhuriyet, toplumun hak öznesi çok kültürlü çok dilli yurttaşlarının katılım ve denetimi ile özgürlükleri garanti altına aldığı, ayrımcılıkların olmadığı bir demokrasi, ötekileştirmelerden – cinsiyet, cinsel yönelim, cinsiyet kimliği, din, dil, ırk gibi – arındırılmış barış içinde yaşanabilir bir cumhuriyet. Tek mezhepli bir dini esas alan Diyanet gibi bir kurum eliyle dinin resmileştirilmediği, dinin ayrıcalık tanımlanmış sayısız tarikatla içine sızmasına olanak sağlamayan, insanlık değerlerinin temel alındığı bir cumhuriyet. Hakikatle yüzleşme becerisi olan, yüz yılda yaşanan tüm hak ihlallerinin ortaya konduğu, sorumluların hesap vermesini ve onarım mekanizmalarının işletilebilmesini olanaklı kılan adaletli bir cumhuriyet. Gündüzlerinde sömürülmediğimiz, gecelerinde aç yatmadığımız bir cumhuriyet, sağlığın piyasalaştırılmadığı, hastalanmamızdan beslenmeyen, gerçek anlamıyla ayrımsız parasız sağlığa erişimi olanaklı kılan, yaşamlarımızı bir tüketim nesnesine dönüştürmeyen bir cumhuriyet, bilimsel bilgi üretiminden beslenen eğitimin parasız ve ayrımsız erişilebilir olduğu bir cumhuriyet…
BURÇİN ÖZKAYA
Oyuncu ve drama eğitmeni
Geçmişten bugüne benim gibi tüm kadınların varlığı ve varoluş mücadelesi, kendi ayakları üzerinde durabilme çabası ve cesurca ben buradayım diyebilmesidir Cumhuriyet!
FEYZA ALTUN
Avukat
Cumhuriyet, özgürlük ve kadınlar için insanca yaşam hakkı…
PROF. FATMAGÜL BERKTAY
Siyaset bilimci
Cumhuriyet, egemenliğin halka ait olduğunu ilan ederek tebadan yurttaşlığa geçişi mümkün kıldı. Üstelik, laik Medeni Kanun ile kadınlara eşit yurttaşlık yolunu açtı. Tam da bu nedenle 100. yılı en çok kadınlar coşkuyla kutlamaya hazırlanıyor ve gene bu nedenle kutlamalar iptal ediliyor. Kadınların varlığını ve eşitliğini dışlayan, inkâr eden bir rejim cumhuriyet adına layık olamaz. 100. yılda bunu tartışıyor olmak utanç verici. Ama kadınlar “Cumhuriyet kadınlarla yaşar, kadınları Cumhuriyet yaşatır” diyerek coşkulu kutlamalara hazırlanıyorlar. Kutlamak için kimsenin kimseden izin almaya ihtiyacı yok. Tıpkı cumhuriyeti kuranların kimseden izin almamış olduğu gibi.
DUYGU KELEŞ AYDIN
Trabzon Barosu Başkanı
Bugün, egemenliğin kayıtsız ve şartsız milletimize verildiği Ata’mızın ifadesiyle ‘Türk milletinin karakterine ve adetlerine en uygun idare şekli’ olan Cumhuriyetimizin ilan edilişinin 100. yılını kutluyoruz. Bir Türk kadınına Cumhuriyet’le yaşıt, 100 yıllık Trabzon Barosu’nun başkanı olarak bu satırları yazmak onurunu ve fırsatını sunan idealin adıdır Cumhuriyet. 100 yaşına değin pek çok kez saldırıya uğramışsa da her geçen gün daha da güçlenen Cumhuriyetimizi insan hak ve özgürlüklerine olan saygının, adalete ve hukuk devletine olan güvenin, laik ve demokratik yönetim anlayışının tüm kurum ve organları tarafından hayat geçtiği nice yüzyıllar boyunca payidar kalacağına tüm kalbimle inanıyorum. Cumhuriyetimizin kurucusu Ulu Önderimiz Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarını saygı ve minnetle anıyorum.
ASLI PASİNLİ
WWF – Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı) Genel Müdürü
Cumhuriyet, benim köklerime olan bağım, geleceğimin ise güvencesidir.
NURCAN ÇELİK
Futbolcu, Akdeniz Nurçelik Spor’un antrenörü
Dilimizi, dinimizi, karakterimizi bir 100 yılda ancak bu kadar kaybedebilirdik. Böyle bir cumhuriyeti yaşamaktan utanıyorum. Atam izindeyiz derken sanırım biz onu yanlış anladık, hakikaten Atam gitti gideli biz ‘izin’deyiz!
GİZEM ONAY
Cinsellik rehberi
Kadınların korkmadan sokaklarda yürüyebildiği, partnerleri tarafından umarsızca öldürülmediği, çocuk yaşta evlendirilmediği, iş hayatında hak ettiği hakları ve maaşı alabildiği, özgürce cinselliklerini yaşayabildiği, flört edip de daha ötesini istemediklerinde tecavüze uğramadığı, dilediğini giymesinin tecavüze davet olmadığının anlaşıldığı ve hayallerini gerçekleştirebilmeleri için desteklendiği bir Cumhuriyet diliyorum.
NİLÜFER TATAR
İBB Bölgesel İstihdam Ofisleri İstihdam Projeleri Yöneticisi
Atatürk cumhuriyeti ilan etmeseydi, Türk kadınları olarak ne eğitim alabilecek ne de özgür şekilde kendimizi ifade edebilecektik. Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarına, sonra biz Türk kadınlarına örnek olan Kurtuluş Savaşı’nın vefakâr kadınlarına şükranlarımı sunuyor, cumhuriyetimizin 100. yılını kutluyorum.
MİNE SÖĞÜT
Gazeteci – yazar
Bir kadın olmaktan önce, bir birey olarak cumhuriyet, en başta laiklik demek. Rasyonel değerler yerine dogmatik değerlere göre şekillenen ahlakın, hukukun ve iktidarın hakim olduğu bir düzende sadece kadınlar değil, tüm insanlar, adaleti evrensel değil kendi öznel anlayışına göre uygulayan sistemin kurbanı olurlar.
GÖKÇE GÖKÇEN
CHP İzmir Milletvekili
Cumhuriyet, bir kız çocuğu olarak okuyabilmek, bir kadın olarak özgür olabilmek demek. Cumhuriyet yalnızca bir nostalji değil, köklerinden güç alarak geleceğe bakabilen çalışkan insanların ayakta tuttuğu bir rejim, hiç kimseyi geride bırakmayan güçlü bir dayanışma.
NEJLA DEMİRCİ
Belgeselci, Kanun Hükmü filminin yönetmeni
100. yılda ne kazandık, ne kaybettik? O kazanımlar duruyor mu? Baktığımız zaman tam bir Ortaçağ enkazı gibi bir şey çıkıyor karşımıza. Cumhuriyet nasıl kuruldu? O kazanımlar nasıl kullanıldı? Bir toplum, duygu birliği yaratıldı mı? Belki de çok ciddi bir yüzleşmeye ihtiyaç var. Yüzleşme için de diyaloğa ihtiyacımız var. Kanun Hükmü filmi özelinde baktığımızda, diyalogla çözüm yönteminin önüne çok büyük bir set çekildiğini gördüm ben. Yeniden bir ayağa kalkış, kendimiz, komşumuz, ülkemiz, geleceğimiz, çocuklarımız için, bütün farklılıklarımıza rağmen el ele tutuşma… Buna ihtiyaç var. Cumhuriyet’in 100. yılında hâlâ anayasa tartışmaları var ama var olan Anayasa’ya uyulmuyor. Cumhuriyet’in 100. yılında maalesef Türkiye siyaseti için söylenebilecek en ufak güzel şey bulamıyorum, muhalefet de ortada… Anayasa dendiğinde benim 5 yıl süren davamı hatırlatmam gerekiyor. Ben belgeseli çekerken yaşadığım bütün hukuksuzları yargıya taşıdım. Anayasa Mahkemesi çok güzel bir karar verdi, gurur duydum bu kararla. Cumhuriyet tarihinin belki de en uzun sanatsal ifade özgürlüğünün ihlali kararını verirken, bunun ne demek olduğunu da detaylı bir şekilde yazmış. Sözün daha söylenmeden yok edilmesi… Yani senin ağzını kapatıyor ne söyleyeceğini bilmeden, festivalde de gözümüzü kapattılar ne göstereceğimizi bilmeden. Anayasa Mahkemesi diyor ki izleyicinin görme hakkını engelliyorsunuz. Emsal niteliğinde bir karar, bütün sanat çevrelerinde ilgi yaratmış bir karar. Ve bu karardan çok kısa bir süre sonra benim hesaplarıma el konuldu, kabahatler kanunundan ceza ödedim. Bu tarafta bir AYM kararı var, karşıda AYM kararını tanımayan bir irade var. Biz hangi anayasayı yapmayı tartışıyoruz cumhuriyetin 100. yılında? Ne yapacaksınız? Mevcut olanı uygulamıyorsunuz… Bence cumhuriyetin 100. yılında yaşayacağımız son şey olmalıydı bu. Türkiye’nin kültür sanat yaşamının iç yüzünü de bu belgesel film açığa çıkardı. Ortam öyle bir çürümüş ki herkes onun altında kaldı. 60 yıllık festival, Türkiye’nin en eski kültür sanat ortamı, cumhuriyetin 100. yılında, hiçbir birikim yapamamış demek ki. O festivalin, başlıca görevi sinema emekçisinin emeğini halka taşımaktı oysa… Bir yönetmen 2017’den beri acı çekiyor, sürekli baskı görüyor, festival süreci dahil… Nihayet festivalle ülkenin gündemine oturdu, muhalefet nerede? Türkiye siyasetinin 100. yılı bu… Bu ülkenin en yakıcı sorunlarından birini KHK ile işlerinden atılmış iki insanı anlattığım filmi gösteremiyorum, bu filmi çektiğim için ‘terörist’ deniyor bana. Cumhuriyet, 100. yılında bunları yaşatıyor bana…
AYŞE BAYKAL
Hafız, yazar
Ben cumhuriyet tanımının ülkemdeki tüm kadınları kapsamasını önemsiyorum… Yakın coğrafyamızda yaşananlar özellikle biz kadınlar için cumhuriyetin ne kadar önemli olduğunu bize öğretti. Umarım ders alır, cumhuriyetimize sahip çıkarız… Nice 100 yıllara…
HATAYİ DEMİR
Sınıf öğretmeni, Pülümür Tarımsal Kalkınma Kooperatifi’nin kurucusu
Adımların, adımlarımız, cumhuriyet kanatlarımız. Cumhuriyet özgürlüktür. Cumhuriyet, düşünen, sorgulayan, tartışan özgür bireylerin aydınlık yarınlarıdır.
EMEL KORKMAZ
Ali İsmail Korkmaz’ın annesi
Cumhuriyet benim için hürriyet, kadın haklarını, güneşli günlerin hayalini ve var olma mücadelesini ifade ediyor. Bir kadın olarak haklarımı savunabiliyorsam bunu 100 yıl önce Ata’mın verdiği mücadeleye borçluyum.
NİLHAN ONAL GÖKÇETEKİN
Hepsiburada CEO’su
Bugünün dünyasında “dijital bağımsızlık” kavramının çok önemli hale geldiğini görüyoruz. Sektörümüzün en büyük yerli oyuncusu olarak en önemli motivasyonumuz Türkiye’nin dijitalleşen ticaretle çok daha güçlenmesi, kendi teknolojilerini üretip kullanılabilir hale gelmesi ve böylece küresel rekabette öne çıkması. Gelecek 100 yılda da cumhuriyetimizin değerlerine bağlı olarak, değer yaratmaya, yatırım yapmaya, gelişmeye; teknolojiyle ve e-ticaretle üretilen katma değerin ülkemizde yatırıma ve istihdama dönüşmesi için çalışmaya devam edeceğiz.
ELİF TORUN ÖNEREN
Birleşik Devrimci Parti Genel Başkanı
Geçen 100 yılda coğrafyamız gerici, muhafazakâr kapitalist devlet olma yolunda hızla ilerledi. 100. yılda gelinen nokta; ulusal bağımsızlıkta tam boy emperyalizme bağımlılık halini aldı. Kendi içinde var olan ilerici yönü de iyice törpülendi. Meclis, seçim, kadın hakları, medeniyetleşme gibi kazanımları da tek tek yok duruma getirildi. Bugün toplum neredeyse ikiye bölünmüş durumda. İşçiyi, emekçiyi, Kürtleri, kadınları sömüren; barınma, eğitim, sağlık, gıda, insan haklarını sağlamayan, içeride – dışarıda savaşı dayatan bir süreçle karşı karşıyayız. Emekçi halkların sömürülmediği; halkların, kültürlerin, inançların, dillerin, kimliklerin kendini özgürce ifade edebileceği sosyalist bir Cumhuriyet bu gereksinimleri karşılayabilir.
AYŞENUR SENA TARAKÇI
Reklamcı, oyuncu, albino aktivisti
Genetik hastalığıma (albinizm) rağmen iyi bir eğitim almış olmam, bu durumu dünya kaynaklarında araştırabiliyor olmam, doktorlarla yaptığımız araştırmalarla tıp dünyasına katkıda bulunmamız ve toplumda bilinç oluşturuyor olmam cumhuriyet sayesinde. Ancak bizler her sabah Andımız’ı okurken açtığı yolda gösterdiği hedefe yürüyeceğimize, ülkemizi ve Türk milletini ileri taşıyacağımıza söz vermiştik. Bu sözü layığıyla yerine getirememiş olmanın, Atatürk’ün fikirlerini gençlere yeterince anlatamamış olmanın burukluğunu yaşıyorum. AYÇA KONUK İstanbul Üniversitesi – Cerrahpaşa Endüstri Mühendisliği öğrencisi Cumhuriyet 100 yıl boyunca fedakar kadınlar tarafından büyütülen ve şimdi de bizi büyüten 100 yaşında bilge bir kadındır.
MISRA SEL
Oğuz Arda Sel’in annesi
Cumhuriyet, tüm karanlık dönemlerin aydınlanmasını sağlayan sönmeyen bir ışıktır. Özgürlüğün, laikliğin, bilimin ve en çokta kadınların her şeye inat ayakta kalma temeli, gücüdür.
BERNA LAÇİN
Oyuncu
Efendiler, hanımefendiler, gençler, çocuklar, yarın, o cumhuriyeti bir sonraki yüzyılda ve daima korumaya ant içiyoruz. Egemenlik kayıtsız şartsız ve istisnasız hepimizindir. Cumhuriyeti Mustafa Kemal Atatürk kurdu, onu devam ettirecek bizleriz. Yaşasın, düşüncesi hür, anlayışı hür, vicdanı hür Türkiye Cumhuriyeti. Bayramımız kutlu olsun!
TUĞBA ÖZTÜRK YILDIZ
Şehit madenci eşi
Size cumhuriyeti tek bir cümle ile anlatmak isterim. Cumhuriyet benim için emek ve özgürlüktür.
NEJLA KURUL
Eğitim Sen Genel Başkanı
100 yılın son çeyrek yüzyılı AKP – MHP iktidarı ile geçti. 21. yüzyılın ilk yarısını sağ, otoriter, popülist iktidarla geçirdik. Cumhuriyetin ikinci yüz yılı, sosyal, demokratik, laik ve insan haklarından ve doğadan yana inşa edilmeli ki tüm çeşitliliğimiz ile bir arada barış içinde yaşayabilelim. Kamusal, bilimsel, laik, parasız, anadilinde, toplumsal cinsiyet eşitlikçi, demokratik ve ekolojik bir eğitim! Cumhuriyetin 100. yılını bu duygu ve düşüncelerle kutluyorum. Bizler milyonlarız, insanca bir yaşam, insan onuruna yaraşır bir yaşam için gücümüz var! Gücümüzün farkında olalım, bilim, sanat, siyaset ve sevgi üretelim. Toplumsal mücadeleleri yükseltelim! Kimsesizlerin kimsesi olalım! Hiç bir çocuk aç ve susuz uyumasın! Çocuklar okullarda aç kalmasın, savaşlarda ölmesin!
GÜLSEREN ONANÇ
SES Eşitlik ve Dayanışma Derneği Başkanı
Kadın erkek eşitliğini temel değer olarak benimseyen, onun yaşama geçmesi için her türlü anayasal ve yasal altyapıyı kuran, gerici zihniyetler ile mücadele eden cumhuriyet, biz kadınlar için su kadar, hava kadar, ekmek kadar yaşamsaldır. Ancak 100 yılda geldiğimiz noktanın da olmayı hedeflediğimiz yerin hâlâ çok gerisinde olduğunu söylemek gerekiyor. Daha gideceğimiz çok yol var. İkinci yüzyılda cumhuriyetimizi gerçek bir demokrasi ile taçlandırmalı, siyasetin yarattığı kutuplaşmayı ortadan kaldırıp toplumsal barışı sağlamalı, kadın ve kız çocuklarının önündeki bütün engelleri kaldırmalıyız. O zaman 29 Ekimleri çok daha büyük coşkuyla kutlayacağız.
SONGÜL ASLAN
Özgecan Aslan’ın annesi
Ne yazık ki kendilerini Atatürkçü ve laik olarak adlandırmış olanların cumhuriyete layık olamadıklarını görüyoruz. Kendilerini laiklik karşıtı olarak karşı safta konumlandıranlar ise şuursuzluk içinde, kardeşin kardeşe düşmanlık beslemesine sebep oldular, maalesef ipin ucunu kaçırdılar. Karanlığı ışığı ile yırtan güneş misali, hem Anadolu’yu hem de tüm insanlığı; İstiklal Marşı’mızda büyük şair Mehmet Akif Ersoy’un yazdığı gibi, “Tek dişi kalmış canavar” Batı’nın pençesinden kurtaran Mustafa Kemal Atatürk, medeniyetimizi akıl, gönül, ilim ve hikmetle birleştirip, geleceği aydınlatmıştır. Büyük Önder Atatürk ve silah arkadaşlarını, saygı ve rahmetle yad ederim. Cumhuriyet’e ve demokrasiye anlayıp sahip çıkanların, onu yüceltmek için mücadele edenlerin en büyük bayramı, Cumhuriyet Bayramı’nı kutlarım.
HANİFE YILDIZ
Cumartesi Annesi
28 yıl önce gözaltında kaybedilen evladının peşinde koşan bir anneyim. Cumhuriyet 100. yılına girerken, 6 aydır evladımın mezar yeri bildiğim Galatasaray’a gitmeyeyim diye hakarete uğruyorum, oğlumun fotoğrafını tutan ellerime işkenceyle kelepçe takılıyor. Cumhuriyetin 28 yılını adalet arayarak geçirdim. Oğlumu ve beni adalete muhtaç bırakmak mıdır Cumhuriyet?
AYLİN AÇIKGÖZ
Mustafa Kemal Üniversitesi öğrencisi, depremzede
Bir ülkeyi ileriye taşıyacak şey gençliktir. O gençliği eğitimle donatmak gerekiyor ki o ülke kalkınabilsin. Ama bugün deprem bölgesinde ana sınıfından üniversiteye kadar bütün öğrenciler, göstermelik bir eğitim adı altında sadece zaman öldürüyoruz. Yurtların, fakültelerin yeniden inşa edilmesi için 8 ay boyunca hiçbir şey yapmadı rektörümüz. Üniversite çevresinde kiralar uçmuş durumda. Cumhuriyet’in 2. yüzyılına girerken hayattan kopmuş eğitim düzeyi yüksek olmak olmayan bir toplum yarattılar. Biz bu toplumla ikinci yüzyıla başlıyoruz. Ama bir Antakyalı olarak şunu söyleyebilirim. Biz enkazlardan çıktık, ölümü beklerken yeniden yaşama tutunabilmeyi öğrendik. Cumhuriyet’i de olması gerektiği gibi yeniden kuracak insanlarız.
NEŞE KARAHAN
Yeşil Artvin Derneği Başkanı
Cumhuriyet, doğduğum Artvin / Yusufeli / Kılıçkaya’da 1930’da ilk kadın belediye başkanı seçecek kadar özgürlükçü, bir çınar ağacını korumak için köşkün yerini değiştirecek kadar doğaya saygılıdır.
İLAY AKSOY
Demokrat Parti Genel Başkan Yardımcısı
Gurur.
TÜLAY HAMİTOĞULLARI ORUÇ
HEDEP Eş Genel Başkanı
Geçen serüveninde Cumhuriyet ne yazık ki demokrasi ile buluşmadan ikinci yüzyılına giriyor. Hakim olan tekçi anlayış ile bu toprakların çoğulcu yapısı görmezden geliniyor. Savaşı, emek sömürüsünü, yoksulluğu, ötekileştirmeyi, hayat pahalılığını kronik sorunlar olarak yaşadığımız günümüzde çoğulcu bakış açısıyla, Cumhuriyetin demokratikleştirilmesi elzemdir. Ezilen halkların, sınıfların, kadınların ve ötekileştirilmiş, ayrımcılığa ve baskıya maruz kalmış kimliklerin Cumhuriyet’in ikinci yüzyılında Demokratik Cumhuriyet inşa süreci ile ancak eşit yurttaşlık hakkına kavuşabileceğine inanıyorum. Demokratik cumhuriyet rejimini kurmak ise, 3’üncü yol olarak tariflediğimiz yoldan bir arada yürüme imkanları ve potansiyelleri yaratarak mümkün olacaktır. Cumhuriyetin hakiki olarak demokratikleşmesi restorasyoncu anlayışla olmaz. Ancak gerçek değişimle, hak temelli ve eşit yurttaşlığa dayanan yeni bir toplumsal sözleşme ile ve toplumsal barışı tesis ederek bunu başarabiliriz.
SANEM OKTAR
DEVA Partisi Genel Sekreteri
Bir yönetim biçimi olarak cumhuriyet hem de 100. yılında ülkemde ”tam demokrasi” ihtimalinin hâlâ var olabileceğini ifade ediyor. Gönül isterdi ki güçler ayrılığının tam olarak işlediği, laik, hukukun üstünlüğünün kabul edildiği, bireysel hak ve özgürlüklere saygılı, bağımsız ve tarafsız bir medyanın, kurumların ve yargının var olduğu bir dönemde 100. yılı kutlasaydık.
Bundan tam 100 yıl önce “egemenlik kayıtsız şartsız milletindir” denilerek çıkılan bu yolda ana hedef tam demokrasiye ulaşmak olmuştu. Özellikle kadın erkek eşitliği konusunda cumhuriyet ile gelen haklar başta Medeni Kanun olmak üzere çok önemli kazanımlardır. Türkiye’de cumhuriyet, kadın hakları için bir milattır. Öyle ki 1935’de 18 kadın milletvekili seçilerek Meclis’e girmiştir. Cumhuriyetin 100. yılında Meclisimizdeki kadın milletvekili oranımız en az %30 olmalıydı. Bu anlamda tüm partiler maalesef sınıfta kalmıştır.
Cumhuriyetin 100. yılında tam demokrasi için her birimiz mücadele etmeliyiz çünkü Türkiye’de gerçek anlamda demokrasi hakim olmadan, ülkenin ekonomisi de düzelmez, adaleti de, eğitimi de. Ancak eşit vatandaşlık, ifade özgürlüğü, laiklik, hukukun üstünlüğü, kadın erkek eşitliği, tarafsız yargı ve eğitimde fırsat eşitliğini sağladığımız zaman cumhuriyetin gerçek değerlerine sahip çıkmış oluruz.
EBRU TAŞÇI FİRUZBAY
PERYÖN Yönetim Kurulu Başkanı
Cumhuriyet toplumsal bir kalkınmanın destanıdır. Toplumun her kesimini odağına alıp ortak değerlerle yönetirken, gelişimin asıl unsurunu geleceğin mimarları olan kadınlar ve çocuklar olarak belirlemiş bir destandır. Gelecek 100 yıl için gençlerin eğitim ve iş dünyasında kendilerini geliştirmeleri için fırsatlara eşit erişebildikleri, kadın istihdamının olması gerektiği seviyelere geldiği, ülkemizin çalışma hayatına dair uygulamaları ile diğer ülkelere de örnek teşkil ettiği bir yeni asır olmasını hedefliyoruz. PERYÖN çatısı altındaki bütün çabamız da bu hedefe ulaşabilmek için.
HİLAL KÖSE
Gazeteci
Cumhuriyet’in yeni yüzyılından en büyük beklentim ‘kadın ittifakı.’ Yakın zamanda atlattığımız seçimlerdeki ‘erkek ittifakları’ görünce, cumhuriyetle kazandığımız haklarımızın tehdit altında olduğunu hissedince, birbirimizden başka kimseye güvenemeyeceğimizi de iyi anlıyorum. Laik, feminist, Müslüman, muhafazakâr, solcu, başörtülü, başörtüsüz bütün kadınlar yan yana durmalıyız. ‘Erkek egemen’ siyasetin dayattığı dili reddetmeli, aramıza örülen duvarları yıkmalıyız. Yaşasın cumhuriyet, yaşasın kız kardeş dayanışması!
HAZAL OCAK
Gazeteci
Bu ülkede doğduğum için kendimi her zaman şanslı hissettim. Bunun en büyük nedeni Cumhuriyet. Beni ben yapan ve bugün özgürce var olmamı sağlayan koca çınar Cumhuriyet, sen çok yaşa.