Arap dünyasının Gazze sessizliği

AKRAM BELKAÏD

“Araplar asla anlaşmamak üzere anlaşmıştır.” Rabat’tan Maskat’a, Kahire’den, Amman ve Doha’ya kadar herkes, düşünür İbn Haldun’a (1332 – 1406) atfedilen ve 20. yüzyılın ortalarından bu yana Mağrip ve Orta Doğu tarihini süsleyen rekabet, bölünme ve çatışmalardan yakınmak için sık sık alıntılanan bu ünlü atasözünü bilir. Ancak İsrail’in Gazze’ye askeri müdahalesi bu özdeyişi geçersiz kılıyor çünkü bu kez Arap Birliği’nin 22 üyesi kesinlikle hiçbir şey yapmama konusunda anlaşmaya varmış görünüyor. Birliğin her “acil” toplantısı, birkaç abartılı nutuk ve ahkam kesen bir sonuç bildirisinin ardından eylemsizliği teyit ediyor. Bu toplantıları gözümüzde çok iyi canlandırabiliyoruz: Büyük bir yuvarlak masanın etrafına toplanmış, ekselansları ve koca göbekliler, mareşal-başkanlar, artık saygın birer isim haline gelmiş eski savaşçılar, iyi ya da kötü seçilmiş erkekler, “İsrail’in Filistin halkına karşı uluslararası hukuku aleni ve haksız bir şekilde ihlal etmeye devam etmesini” kınamadan önce ciddi bir havayla konuşuyor. Ve tabii ki ardından, “bölgenin istikrarı üzerindeki ciddi yansımalar” konusunda uyarıda bulunuyorlar. (11 Kasım 2023).

Başka ne yapılabilir? Askeri bir karşılık verilebilir mi? Ukrayna’yı işgalinden sonra Rusya’ya uygulananlara benzer uluslararası yaptırımların İsrail’e karşı da uygulanması için bir çağrı yapılabilir mi? İsrail ordusunun Gazze’de etnik temizlik ve hatta soykırım yapmasını önlemek için Güney Afrika’nın Uluslararası Adalet Divanı’na (UAD) başvurmasını destekleyen bir karar alınabilir mi? İsrail ile normalleşme süreci, diplomatik ilişkilerin kesilmesi ihtimaliyle birlikte radikal bir şekilde yeniden değerlendirilebilir mi? Körfez’deki varlık fonlarının, İsraillilere silah ve mühimmat sevkiyatını durdurmak için ABD’deki yatırımlarını azaltması gündeme gelebilir mi? Yom Kippur Savaşı’ndan sonra, 1973’te olduğu gibi bir petrol ambargosu uygulanabilir mi? Daha neler! Tabii ki hiçbiri…