Güvenlik adına soyutlanan şehirler

THOMAS JUSQUIAME

14 Temmuz 2023 günü Paris’te tüm gözler Champs-Élysées’deki askeri geçit törenine çevrilmişken perde arkasında başka bir gösteri devam ediyordu: Paris Emniyeti tarafından uygulamaya konulan güvenlik önlemleri… İlk olarak başkentin 20 bölgesinden 11’inde kısmi bir park yasağı uygulandı. Bastille Günü kutlamalarının yapılacağı merkeze yaklaştıkça kontroller daha da sıkılaştırıldı ve daha fazla kısıtlama getirildi: Yaklaşık beş kilometrekarelik bir alan trafiğe kapatıldı. Bölgeye erişimi kısıtlamak ve insan akışını kontrol altına alabilmek için 13 tren ve metro istasyonunda hizmet verilmedi. Yayımlanan valilik kararnamesiyle yaklaşık 1.5 kilometrekarelik bir alanda “protesto niteliğindeki tüm toplantılar” yasaklandı. (1) İzleyiciler, cam şişe taşıma, alkol tüketme ve “yüzlerinin tamamını veya bir kısmını gizleme” haklarından feragat etmeye zorlandı. (2) Toplam 19 kontrol noktasına gelen insanların üzerleri elle arandı. Yüzlece güvenlik kamerası ve drone aralıksız çalıştı.

Yetkililer, büyük siyasi, sportif ve kültürel etkinlikler sırasında kamu düzeninin bozulması, suç ve terörizm risklerine karşı bu tür operasyonları artırıyor. Etkinlik alanlarındaki kalabalık kontrolü, geçici veya kalıcı alan düzenlemeleri ile doğrudan havalimanı güvenliğinden esinlenen hareket özgürlüğü kısıtlamalarını içerir. Bu disipliner bilgi birikimi kısmen, Fransız mühendislerin 18. yüzyılda sanayileşmenin ilk adımlarının atılmasıyla birlikte başlayan trafik akışını düzene sokma çabasına dayanıyor. 19. yüzyılda ise ilk demir yolu yöneticileri kalabalık “korkularını” yenmek için bu çabadan ilham aldı. (3) İstasyonların bölümlere ayrılması, bireylerin raylar boyunca serbestçe dolaşmasını engelledi, hırsızlığı kolaylaştıran kalabalıkların oluşumunu sınırladı ve biletli yolcularla kaçak yolcuların ayrılmasını sağladı. Bu mekanı pasifleştirme doktrini, istasyonları adeta birer savunma kalesine dönüştürdü. Çitler ve bariyerler yolculara yol gösterirken “idari gözetim komiserleri” insanları biletlerinin sınıflarına göre farklı bekleme salonlarına aldı ve yolcular bu salonlarda geçici de olsa kilit altına alındı. (4) Bireyleri vagonlarda ya da bekleme odalarında ayırmak, tehlike yaratan düzensiz hareketliliğe karşı bir panzehir olarak görülüyordu.